آسیب های عمومی رایج در ورزش

با وجود تدابیر و تلاش هایی که معلمان درس تربیت بدنی برای پیشگیری از حوادث در حین ورزش انجام می دهند، ممکن است تجربه های حرکتی و شادی آفرین دانش آموزان با حادثه و آسیب همراه باشد. آسیب های ورزشی ممکن است در محیط مدرسه یا منزل رخ دهد؛ از این رو، مطالعه آسیب ها و کمک های اولیه آنها برای دانش آموزان  و معلمان به منظور پیشگیری یا مداوای سرپایی آسیب ها ضروری است. آسیب دیدگی هر چند هم جزئی باشد، باید تا درمان کامل مورد توجه قرار گیرد؛ اگر این توجه صورت نگیرد، ممکن است مشکلات شدیدتری درپی داشته باشد.

به منظور پیشگیری از آسیب های ورزشی، در طول تمرین و بازی، نکات زیر را مدنظر داشته باشید :

•  در شروع سال تحصیلی، با معاینه پزشکی از وضعیت سلامت خود مطمئن شوید.
• برای پیشگیری از آسیب ها، با انجام تمرینات مناسب و مستمر، آمادگی جسمانی خود را ارتقا دهید.
• قبل از شروع فعّالیت، با تمرینات ملایم، بدن خود را گرم کنید.
• در پایان فعّالیت، با تمرینات آرام کننده، بدن خود را به حالت قبل از فعّالیت برگردانید.
• مهارتهای ورزشی را به طور صحیح اجرا کنید.
• در استفاده از محیط بازی، تجهیزات ورزشی و وسایل، نکات ایمنی را مدّنظر قرار دهید.

ضرب دیدگی :

به صدمه وارد شده بر پوست و بافت های نرم زیر پوست گفته می شود که معمولاًً با تورّم، محدودیت حرکتی و خون مردگی و کبودی همراه است. در صورت ضرب دیدگی، بهتر است عضو را تا قبل از اطمینان از دررفتگی و شکستگی ثابت نگه داشت و با کیسه آب سرد و بانداژ ( با فشار ملایم ) از شدت تورّم کم کرد.

تیر کشیدن پهلو :

افراد مبتدی در شروع فعّالیت ( ۲ تا ۳ دقیقه آغاز تمرین ) درد شدیدی در پهلو ها و زیر قفسه سینه احساس می کنند که علت آن کمبود اکسیژن و گرفتگی در عضلات تنفسی ( عضلات دیافراگم و بین دنده ای ) است. با انجام تمرینات کششی و گرم کردن بدن و افزایش تدریجی شدت فعّالیت م یتوان از آن پیشگیری کرد و در صورت مواجه شدن با تیر کشیدن پهلو، باید شدت فعّالیت را کاهش داد و در صورت درد زیاد فعّالیت را متوقف کرد.

درد ساق پا :  

به التهاب و درد در قسمت جلوی ساق پا در طول درشت نی گفته می شود که گاهی در پشت ساق پا نیز رخ می دهد. این درد معمولاً تدریجی است و در طی چند جلسه افزایش می یابد. در صورت مواجهه با این مشکل، باید مقدار دویدن را کاهش داد و از پا ها بیش از حد کار نکشید. در تمرینات تنوع ایجاد کرده و بر روی زمین نرم مثل تشک یا چمن تمرین و از کفش راحت و نرم و ضربه گیر استفاده نمود.

آسیب های رایج مفاصل و استخوان ها در ورزش :

آشنایی با کمک های اولیه آسیب ها برای همه افراد جامعه ضروری است. هنگامی که فردی ناشناس یا یکی از نزدیک ترین دوستانتان

دچار سانحه شود، نمی توان فقط نظاره گر حوادث، درد و رنج دیگران بود. کمک های اولیه افراد را قادر می سازد تا از آسیب های بیشتر

پیشگیری نمایند و درد و رنج افراد مصدوم را کاهش دهند. همه مردم با نیّت خیرخواهی و نوع دوستی قصد دارند به مصدومان کمک

کنند، اما اگر دانش کافی نداشته باشند، ممکن است حال مصدوم و شدت آسیب را وخیم تر کرده و صدمات جبران ناپذیری به او وارد کنند.

پیچ خوردگی ( رگ به رگ شدن ) :

کشیده شدن و صدمات وارد بر بافت های نگهدارنده مفصل ( رباط ها و زردپی ها ) که بر اثر چرخش و کشش شدید و ناگهانی مفصل ایجاد می شود، پیچ خوردگی گفته می شود. چرخیدن انگشت برخلاف جهت حرکت عادی و چرخیدن مچ پا در اثر لغزش، از نمونه های شایع پیچ خوردگی در ورزش اند. درد، رنگ پریدگی، تورم و از دست دادن قدرت عمل در عضو آسیب دیده از علائم پیچ خوردگی است. در اغلب اوقات، تشخیص پیچ خوردگی از در رفتگی و شکستگی مشکل است. بنابراین ، تا زمانی که احتمال در رفتگی یا شکستگی رد شود، با آن مانند شکستگی رفتار کنید و توصیه های زیر را به کار بندید :

عضو آسیب دیده را در راحت ترین وضعیت و کمی افقی و بالاتر از سطح زمین قرار دهید.

از باندپیچی و آتل برای ثابت نگه داشتن عضو استفاده نمایید.

از کیسه آب سرد برای کاهش تورّم و درد استفاده نمایید.

تا بهبود کامل، از انجام فعّالیت جسمانی و ورزش خودداری کنید.

پس از بهبودی، در حین فعّالیت جسمانی و ورزش، حمایت از مفصل آسیب دیده را فراموش نکنید.

دررفتگی :

به تغییر مکان و جابه جایی سر دو استخوان از محل اصلی خود در مفصل، دررفتگی گفته می شود. در رفتگی مفصل شانه، انگشت دست، مچ دست و پا از رایج ترین آسیب های جسمانی در ورزش است. درد شدید در مفصل آسیب دیده و یا مجاور آن، عدم تحرک ، تغییر شکل عضو و مفصل ، تورم ، کبودی و شوک از علائم دررفتگی است. با عضو دررفته مانند شکستگی رفتار کنید و تا قبل از رسیدن به پزشک، توصیه های زیر را به کار بندید :

آن را در راحت ترین وضعیت بانداژ نمایید.

با بی حرکت نگاه داشتن، از عضو آسیب دیده، حمایت کنید.

هرگز در صدد جا انداختن عضو برنیایید.

برای جلوگیری از تورم و تسکین درد، از کیسه آب سرد استفاده کنید.

هرچه سریعتر مصدوم را به مراکز درمانی منتقل کنید.

شکستگی :

به شکاف یا ترک ایجاد شده در استخوان شکستگی می گویند. تصادف و برخورد، لیزخوردن، سقوط از ارتفاع و ضربه ها از علل شایع شکستگی در ورزش است. اگر شکاف ایجاد شده در استخوان باعث جدا شدن استخوان شود، آن را شکستگی کامل و در غیراین صورت، شکستگی ناقص می گویند.

شکستگی کامل اگر شکستگی باعث خارج شدن سراستخوان از پوست شود، به آن شکستگی باز و در غیراین صورت، شکستگی بسته می گویند. درد شدید، تورّم، کبودی، شوک، عدم حرکت عضو و تغییر شکل آن، از علائم شکستگی بسته است که اغلب افراد در تشخیص آن از دررفتگی با مشکل مواجه اند. انتقال مصدوم به بیمارستان حتی در مواقعی که نسبت به شکستگی شک دارید مهم ترین اقدام در مورد شکستگی هاست و تا رسیدن به پزشک توصیه های زیر را به کار بندید :

• در شکستگی باز با جلوگیری از خونریزی شدید، از شدت آسیب وارده به عروق و اعصاب جلوگیری کنید.
• در شکستگی باز، قبل از هر کاری، ناحیه را با آب استریل (سرم شست وشو) بشویید و روی آن را با پانسمان استریل بپوشانید.
• عضو را با استفاده از آتل بی حرکت کنید.
• هرچه سریع تر مصدوم را به مراکز درمانی منتقل کنید.

اصول مراقبت از زخم هنگام بازی و ورزش :

• زخم های بسته: کوفتگی ها شایع ترین نوع زخم بسته، در بازی و ورزش است و در صورت بروز کوفتگی باید احتمال وجود آسیب و خونریزی داخلی را در نظر گرفت.
• کوفتگی های متوسط تا شدید را با استفاده از اصول چهارگانهٔ استراحت، یخ، فشار و بالا نگه داشتن عضو می توان معالجه کرد.
• اغلب کوفتگی های ملایم، نیاز به درمان خاصی ندارند و با استفاده از یخ می توان درد را کاهش داد.
• در صورتی که ورزشکار به درد متوسط تا شدید حساسیت نقطه ای، سفتی یا فقدان عمل عضو و تشنج عضلانی طولانی مدت مبتلاست، بخشی از بدن را که آسیب دیده، بی حرکت نگه داشته و برای مداوا به پزشک مراجعه شود.
• زخم های باز: زخم های باز در چهار دستهٔ عمده: ساییدگی ها، بریدگی ها، سوراخ شدگی ها و قطع شدگی ها قرار می گیرند که در همه انواع آن معمولاً سطح پوست آسیب دیده و همراه با پارگی است.
• ساییدگی ها: خراشیدگی و پوست مال شدن ساده پوست را ساییدگی می گویند که از انواع شایع آن در ورزش، می توان به ساییدگی آرنج و زانو اشاره کرد. در این نوع صدمات، آسیب دیدگی بافت جدّی نیست و خونریزی قابل تشخیصی دیده نمی شود. البته نگرانی عمده در این آسیب، آلودگی و عفونت است.
• بریدگی ها: نوعی جراحت اند که با برخورد اشیای تیز ایجاد می شوند و باعث پارگی پوست می گردد. نگرانی عمده در این نوع آسیب، خون ریزی و آلودگی است که می تواند منجر به عفونت شود.
• سوراخ شدگی ها: بر اثر اشیای تیز و نوک دار از قبیل میخ یا شن ریزه ایجاد می شود و در آن شیء وارد کننده آسیب به طور مستقیم وارد پوست می شود و با آسیب دیدگی رگ های خونی همراه است. مهم ترین نگرانی در این آسیب، آسیب به اعضای داخلی و احتمال عفونت است.
• قطع شدگی ها: این آسیب هنگامی به وجود می آید که در اثر ضربه، تکه ای از بافت قطع شود؛ مانند هنگامی که یک دندان از حفره خود بیرون کشیده می شود. عمده ترین نگرانی در این آسیب، خون ریزی، آلودگی و کندی التیام بافت آسیب دیده است.
• مراقبت از زخم های باز: اغلب زخم های باز را می توان با برهنه کردن زخم، پاک و تمیز کردن سطح زخم، مهار خون ریزی، به کارگیری پانسمانی که تمام سطح زخم را بپوشاند و محکم کردن پانسمان به کمک باند، معالجه کرد.
• برای تمیز کردن زخم، می توان سطح خراشیدگی ها، ساییدگی ها و بریدگی های کوچک و سطحی را به شرط آنکه خون ریزی قابل توجهی نداشته باشند، با صابون ملایم و آب شست وشو داد. چنانچه زخم عمیق و همراه خون ریزی بود، فقط ذرّات خارجی را از سطح زخم بردارید و کار تمیزکردن کامل زخم را به پزشک واگذار کنید.
• برای مهار خون ریزی، در صورتی که خون ریزی، شدید نیست، با قرار دادن یک پانسمان بر روی زخم، و وارد آوردن فشار مستقیم، خون ریزی را مهار کنید و هرگز پانسمانی را که بر روی زخم نهاده شده یا پانسمان های دیگری که غرق خون شده اند را نباید از جای خود تکان داد.
• قبل از اطمینان از قطع خون ریزی، اقدام به باند پیچی زخم نکنید.
• در مورد تمامی زخم هایی که جسمی در آن فرو رفته یا همراه با قطع شدگی است، هرگز اقدام به خارج کردن جسم از پوست نکنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• در بروز علائم و نشانه های عفونت دقت کنید و پانسمان زخم را به طور مرتب تعویض کرده و روند بهبود زخم را کنترل کنید.

ADMIN